WELKE SOORTEN OMVORMERS ZIJN ER?

Afgezien van de verschillende merken, uitvoeringen en slimme functies, zijn er twee soorten omvormers. De eerste is de centrale omvormer, ook wel ‘string omvormer’ genoemd. Deze wordt gebruikt bij zonnepanelen die de opgewekte stroom aan elkaar doorgeven en het totale vermogen via een kabel naar de omvormer sturen. De tweede is de micro omvormer. Bij deze is elk zonnepaneel uitgerust met een slimme omvormer.

Zonnepanelen zijn aangesloten op een string-omvormer of voorzien van een micro omvormer om gelijkstroom om te zetten in wisselstroom. Want de gelijkstroom die zonnecellen produceren is niet direct geschikt voor huishoudelijk gebruik. Een omvormer zorgt ervoor dat geproduceerde stroom omgevormd wordt tot ‘huis-tuin-en-keukenstroom’.

String omvormer

Nummer één is de centrale omvormer of string omvormer. Zeg maar de omvormer in zijn oervorm. De naam ‘string’ vertelt hoe de zonnepanelen ‘geschakeld’ zijn. Hierbij gaat het dus om serieel geschakelde panelen. Dat wil zeggen: een ‘ketting’ van zonnepanelen die elkaar beïnvloeden en het gehele vermogen via één kabel leveren aan de centrale omvormer die in huis gemonteerd is.

Voordeel: de toepassing van één omvormer is kostentechnisch interessant. Nadeel: het geproduceerde vermogen van het totale zonnepanelensysteem is vaak niet optimaal. Op daken met onbelemmerd zonlicht is een systeem met een string omvormer echter een goede keus. Want alle panelen hebben dan ongeveer een gelijke opbrengst. De string omvormer is ook op de markt als hybride omvormer. Deze is iets slimmer en zeer geschikt bij het gebruik van een thuisaccu.

Micro omvormer

Nummer twee is de micro omvormer. Het woord zegt het al: het is een kleine variant van de centrale omvormer. Naast kleiner is hij vooral veel slimmer. Ander verschil: de compacte elektronica wordt toegevoegd aan de afzonderlijke zonnepanelen van een parallel geschakeld systeem.

De zonnepanelen zijn hier niet als een ‘ketting’ geschakeld, maar produceren onafhankelijk van elkaar stroom. En elk paneel heeft een eigen omvormer die gelijkstroom omzet in wisselstroom en via kleinere kabels doorvoert naar een hoofdkabel. Die hoofdkabel is weer verbonden met de meterkast.

Nadeel: het gebruik van micro omvormers is iets duurder, ook qua installatiewerk. Er komt immers meer bekabeling aan te pas. Voordeel: de opbrengst van elk afzonderlijk zonnepaneel is optimaal en dus realiseer je de hoogst haalbare stroomproductie. Micro omvormers zijn vooral effectief in situaties waarin een of meer zonnepanelen voor een deel van de dag in de schaduw liggen. Ook goed te weten: micro omvormers monitoren de prestaties van individuele panelen, identificeren individuele storingen en optimaliseren zo de totale opbrengst.

Ten slotte nog even dit

De kans is groot dat je in je ontdekkingsreis door de wereld van zonnepanelen en omvormers de term power optimizers tegenkomt. Weet dat dit geen omvormers in de ware betekenis zijn. Power optimizers maximaliseren alleen de opbrengst van serieel geschakelde zonnepanelen vóór de geproduceerde stroom wordt doorgegeven. Micro omvormers doen dit vanzelf al.

Power optimizers maken zonnepanelensystemen met een centrale omvormer vooral flink duurder. Voor een string van pak ‘m beet 16 panelen betaal je al snel een meerprijs van ruim € 1.000. Terwijl over het rendement van die extra investering de meningen sterk uiteenlopen.

WAT IS EN DOET EEN OMVORMER?

Zonnepanelen kunnen niet zonder omvormer. De zonnecellen in panelen produceren namelijk gelijkstroom. Alles wat we in huis gebruiken, met uitzondering van gevoelige elektronica, werkt op wisselstroom. Om dat verschil te overbruggen is een omvormer nodig. En die doet precies wat de naam zegt: gelijkstroom omvormen naar wisselstroom. Kortom, de zonnecellen in je zonnepanelen zorgen voor vermogen en de omvormer of omvormers zorgen ervoor dat de vereiste spanning via de kabel naar je meterkast loopt.

Alleen dankzij de techniek van de omvormer kun je de zelf opgewekte stroom direct zelf gebruiken. Daarnaast is de omvormer belangrijk voor het terugleveren van stroom aan het openbare netwerk, waar je nu nog via de salderingsregeling een royale vergoeding voor krijgt.

Net als zonnepanelen worden ook de bijbehorende omvormers steeds slimmer. Ze kunnen bijvoorbeeld helpen bij het monitoren en optimaliseren van de opbrengst van je zonnepanelen. Er zijn twee soorten omvormers:

1. Centrale omvormer voor ‘string-systeem’

Traditioneel zijn zonnepaneelsystemen uitgerust met een centrale omvormer. Deze zogenaamde ‘string-omvormer’ maakt deel uit van een zonnepanelensysteem dat bestaat uit een ‘string’ van serieel geschakelde zonnepanelen. Deze omvormer is relatief eenvoudig en betaalbaar en krijgt meestal een plaats op zolder, zo dicht mogelijk bij de zonnepanelen. Dat scheelt kabel. Want hoe minder kabel, hoe minder vermogensverlies.

De installateur kan goed bepalen wat gunstig is om de afstand tussen de panelen en de omvormer enerzijds en de omvormer en de meterkast anderzijds te overbruggen.

2. Nieuwe trend: elk paneel zijn eigen omvormer

Een belangrijke trend is de toepassing van zogeheten micro-omvormers in parellel geschakelde zonnepanelen. Deze kleine, geavanceerde kastjes vol elektronica werken samen met individuele zonnepanelen. Eerlijk is eerlijk, je zonnepanelensysteem wordt daarmee wel wat duurder, maar de totale opbrengst is maximaal en je kunt per zonnepaneel de prestaties aflezen. Lees meer over de verschillende soorten omvormers.